ادبیات نظری تحقیق برده داری در فقه امامیه، بردگی از نظر اسلام - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان لینک دانلود و خرید پایین توضیحاتدسته بندی : ووردنوع فایل : word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )تعداد صفحه : 40 صفحه قسمتی از متن word (..docx) : بردهداری در فقه امامیهموضوع بردگى از نظر اسلام همواره از موضوعات مهم و بحث برانگيز درحوزهی انديشه اسلامى، به ويژه در باب حقوق بشر است. موضوع بردگى در اسلام بسيار پردامنه و ابعاد و جوانب گوناگون فقهى، فكرى و تاريخى دارد. موضوع «بردگى در اسلام» گرچه به دليل عدم كارآيى آن در ساحت عمل به موضوعى فراموش شده در پژوهش هاى اسلامى تبديل شده و از گردونه اجتهادهاى نوين فقهى خارج شده است، اما از آن جا كه موضوع حساس تاريخى است پژوهشگران مسلمان و غيرمسلمان به آن توجه داشته و گاه دستاويزى براى عيب جويى و شبهه افكنى دشمنان كج انديش و مخالفان اسلام قرار گرفته است. برخى با ناديده انگاشتن سهم اسلام در مبارزهی فكرى و عملى با برده‌دارى و تلاش وسيع و پیگير رسول خدا(ص) در حل اين معضلِ ريشه دار اجتماعى، مبارزه تدريجى اسلام با برده‌دارى و پذيرش اجبارى آن را در موارد خاص به طرفدارى همه جانبه اسلام از برده‌دارى تفسير كرده اند، به ويژه رفتار حاكمان و دولت هاى ظالمى كه به نام اسلام بر مردم حكومت مى‌كرده اند را نيز به پاى اسلام نوشته و انتقاد خود را از دولت هاى اسلامى متوجه اصل دين اسلام كرده اند. حال آن كه اگر واقعيات و شرايط اجتماعى عصر ظهور اسلام به خوبى تبيين شود و به سابقهی بسيار طولانى برده‌دارى در ميان ملت‌ها و دولت‌ها و بدرفتارى با بردگان در جهان توجه شود، به تلاش وسيع اسلام در حل اين معضل اجتماعىِ تاريخ بشر و تحول در وضع زندگى و خوشبختى بردگان پى خواهيم برد. - بردگى در جاهليت برده‌دارى با سابقه بسيار طولانى در ميان تمام ملل و اقوام و كشورهاى جهان باستان رايج و متداول بود و پس از آن نيز همواره ادامه يافت. در مناطق تمدن خيز شبه جزيره‌ی عربستان، به ويژه جنوب آن كه خاستگاه تمدن‌ها و حكومت هاى كهن بوده، نظام برده‌دارى از سوى حاكمان اجرا مى‌شده است. علاوه بر اين، مجاورت عربستان با حكومت ايران و روم كه از دولت هاى برده دار آن دوره بودند و هم چنين سكونت قبايل يهودى و مسيحى در عربستان كه برده‌دارى ازاصول فرهنگى اجتماعى آن‌ها بود، در آشنايى مردم عرب با برده‌دارى بى تأثير نبوده است. به هر حال، جامعه جاهلى، جامعه اى برده دار بوده و سيستم اقتصاد برده‌دارى بر آن حاكم بوده است (ابوزیدآبادی، 1385، ص78). - اسباب وعوامل بردگى در جاهليت بردگى مانند ساير پديده هاى اجتماعى، معلول علت واحدى نيست، بلكه عوامل متعدد فكرى، اجتماعى، اقتصادى، قانونى و... در پيدايش اين پديده، نقش داشته است. برخى از اين عوامل نه تنها زمينه ساز پيدايش بردگى در تاريخ بوده، بلكه عامل بقاى آن در جهان معاصر نيز به شمار مى‌آيد. در ميان عوامل متعدد بردگى، چند عامل در جزيرة العرب پيش از اسلام رايج و فراگيرتر بود كه به مهم ترين آن‌ها اشاره مى‌كنيم: - اسارت در جنگ جنگ از شاخصههاى عرب جاهلى به حساب مى‌آيد؛ نزاع ميان قبايل به صورت سنتى جارى در ميان عرب درآمده بود و به طور دایم، ذهن آنان را به خود مشغول مى‌كرد. بسيارى از جنگهاى عرب، ريشه در فقر اقتصادى و كمبود منابع توليد، از جمله آب و چراگاه داشت. زندگى در باديه و ضرورت تعليف احشام و اغنام اقتضا داشت تا قبيله در مكان‌هايى اقامت گزيند كه از نظر زيستى، شرايط آماده داشته باشد. اقوام عرب براى حفظ جان خود و به دست آوردن آب و غذا دست به جنگ مى‌زدند. البته عوامل ديگرى، نظير برترى طلبى، كسب افتخار و شرف و مسایلى چون عشق به دختران يك قبيله و... نيز از عوامل جنگ و درگيرى در جاهليت بود (جواد على، المفصل فى تاريخ العرب قبل الاسلام، ج 5، ص 403). در اين جنگ‌ها اسيرانى به دست مى‌آمدند كه يا كشته مى‌شدند و يا فديه هاى سنگينى در قبال آزادى آن‌ها گرفته مى‌شد و يا آنان را به بردگى مى‌كشاندند و در كم‌تر مواردى اسيران را آزاد مى‌كردند. معمولاً با اسرا برخورد خشونت بار و تحقيرآميزى داشتند (همان، ص 467). غارت هاى پى درپى قبايل عربى كه هيچ گاه در صحراهاىشام و عراق پايان نمى پذيرفت از زمينه هاى مهم گسترش بردگى بود. قبایل عرب همواره به روستاهاى فارس و شهرهاى مرزى كه مشرف به صحرا بودند حمله مى‌كردند و اسيرانى به دست مى‌آوردند (فيليپ حتى، تاريخ عرب، ص 35). زيد بن حارثه از جمله كسانى بود كه در جريان همين غارت هاى قبيله اى اسير شد و در بازار برده فروشان توسط رسول خدا(ص) خريدارى و آزاد شد (ابن هشام، السيرة النبويه، ج 1، ص 264 و محمدهادى يوسفى غروى، موسوعة التاريخ الاسلامى، ج 2، ص 546). شايد يكى از عواملى كه باعث مى‌شد عرب‌ها دختران خود را زنده به گور كنند ترس از اسير شدن و سپس بردگى آن‌ها در جنگ‌ها بود كه كنيزىِ دختران خود و صاحب فرزند شدنش را از دشمن براى خود ننگ مى‌دانستند. بنابراين، برخورد غالب با اسيران جنگى، همان برده كردن آن‌ها بود كه براى قبايل عرب منافع و سود فراوانى را به همراه داشت. اسير جنگى، ملك طلق فرد پيروز به شمار مى‌آمد. او مى‌توانست اسير را بفروشد يا براى خود نگهدارى كند و يا به كسى هديه كند و از او به عنوان ابزارى در جهت رفاه، توسعهی اقتصادى و امنيت و بالا بردن جايگاه اجتماعى خود بهره ببرد.- تجارت بعد از جنگ، تجارت برده از عوامل مهم گسترش بردگى در دوران جاهليت به حساب مى‌آمد. در شهر تجارى مكه تعداد بردگان با توسعه حركت هاى تجارى ارتباط مستقيم داشت. تاجران ثروت مند قريش گسترش دهندهی بردگى در عربستان بودند. برده، كالاى مصرفى مورد نياز همهی خانواده‌ها بود. در مكه هيچ خانه اى نبود كه از برده تهى باشد، به ويژه ثروت مندان و تاجران نياز بيش‌ترى به بردگان داشتند (يوسفى غروى، موسوعة التاريخ الاسلامى، ج 2، ص 546). تجارت برده، تجارت پر سود و رايجى بود و تاجران برده از اين راه به ثروت و سرمايه فراوانى دست مى‌يافتند. در بازارهاى برده فروشى عربستان، برده هاى فراوانى از كشورهاى ايران، شام، عراق، مصر و... به فروش مى‌رفت. اين بازارها، مخصوصاً در آستانه مراسم عمومى و مناسبت هاى بزرگ، رونق فراوان مى‌يافت.بازارهاى عراق و شام از مهم ترين بازارهاى جزيره‌ی العرب در خريد بردگان سفيد بود. اما سواحل افريقا به تجارت برده سياه اختصاص داشت (همان، ج 6، ص 454). اما جريان غالب در ميان بردگان نزد عرب دو نوع سياه حبشى و زنگى بود و عرب‌ها علاقهی خاصى به بردگان حبشى داشتند، زيرا آن‌ها ملاحت خاصى داشتند. سفرهاى تابستانى تجار قريش به يمن نيز در ورود بردگان حبشى به عربستان بى تأثير نبود. غالباً اين دو گروه از بردگان، از راه اصلى مصر و يمن وارد جزيره‌ی العرب مى‌شدند، چون اين دو شهر دست رسى فراوانى به اين گروه از بردگان داشتند. البته راه يمن نقش مؤثرترى داشت و اين باعث