مبانی نظری و پیشینه پژوهش رژیم غذایی در افراد دارای اضافه وزن - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان لینک دانلود و خرید پایین توضیحاتدسته بندی : ووردنوع فایل : word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )تعداد صفحه : 43 صفحه قسمتی از متن word (..docx) : مبانی نظری رژیم غذایی در افراد دارای اضافه وزنمسأله چاقي كه امروزه به صورت يكي از مشكلات اساسي زندگي انسان قرن بيست و يكم درآمده است، داراي سابقه‌اي تاريخي بالغ بر بيست هزار سال مي‌باشد. تحقيقات باستان شناسي صورت گرفته و نيز وجود تنديس ها و سنگ نوشته هايي منقش به تصاوير افراد چاق، حاكي از آن است كه انسان‌هايي كه سالها قبل از ما در اين دنيا زندگي مي‌كرده اند نيز با مفهوم چاقي آشنايي داشته‌اند.گروهي از محققان تغيير در نوع زندگي بشر و نيز تغيير در عادات غذايي انسان‌ها در دوران پالئوليتيك را عامل گسترش چاقي در افراد بشر مي‌دانند. در اين دوران انسان‌ها به تدريج دست از كوچ‌نشيني و مهاجرت برداشته، در نواحي مساعد از نظر آب و هوا سكني گزيدند كه اين مسأله خود به تنهايي نقش مهمي در كاهش فعاليت فيزيكي انسان‌ها در آن دوران داشت. از سوي ديگر اقامت دائم در نواحي حاصلخيز موجب رونق كشاورزي در اين نواحي گشت كه اين مسأله نيز موجب تغيير قابل ملاحظه‌اي در عادات غذايي انسان‌ها شد. به طوري كه غذاهاي سرشار از پروتئين كم‌كم جاي خود را به غذاهاي داراي كربوهيدرات بالا دادند.كاهش فعاليت فيزيكي و روي آوردن به مصرف غذاهاي داراي مقادير بالاي كربوهيدرات موجبات بروز چاقي در انسان‌ها را فراهم آورد. مصريان باستان بارها و بارها در متون پزشكي كهن خود به چاقي اشاره داشته‌اند و از چاقي به عنوان نوعي بيماري ياد كرده‌اند. در متون پزشكي چين باستان نيز از چاقي به عنوان يكي از علل كاهش طول عمر انسان اشاره شده است. هنديان قديم نيز فعاليت فيزيكي و رژيم غذايي مناسب را از اصول اوليه زندگي سالم تلقي مي‌نمودند(مقدسزاده، 1389).بقراط كه او را پدر علم پزشكي مي دانند بروز مرگ هاي ناگهاني در افراد چاق را بيش از افراد عادي ذكر كرده است. او به افرادي كه قصد كاهش وزن داشتند توصيه مي كرد كه قبل از مصرف غذا به تمرين هاي ورزشي پرداخته و بلافاصله پس از اتمام غذا در حاليكه هنوز در حال نفس نفس زدن مي باشند غذاي خود را ميل كنند. بقراط همچنين، براي كاهش وزن افراد چاق از رژيم هاي غذايي سرشار از چربي استفاده مي كرده است. وي معتقد بود، كه فرد چاق با مصرف زياد غذاهاي پر چرب كم كم از اين قبيل غذاها خسته شده، دست از پر خوري بر مي دارد. وي همچنين به افراد چاق توصيه مي كرده است كه يك نوبت در روز غذا بخورند، بر روي تخت خواب هاي سخت بخوابند و بدون كفش راه بروند(همان منبع).گالن. Galon پزشك و دانشمند يوناني كه كتب مهم و تأثيرگذاري در زمينه طب به رشته تحرير درآورده است، در درمان چاقي توجه ويژه اي به ورزش و فعاليت بدني داشته است. او به افراد توصيه مي كرده است كه به ورزش بپردازند و بلافاصله بعد از ورزش در حاليكه نفس هاي عميق مي كشند به ماساژ قسمت هاي مختلف بدن خود بپردازند. او همچنين به افراد چاق توصيه مي كرده است كه از غذاهاي كم انرژي استفاده كنند. پس از ظهور اسلام و گسترش علم پزشكي در ميان مسلمانان، پزشكان مسلمان نيز رو به مقابله با چاقي و عوارض آن آوردند كه به نظر مي رسد بسياري از روشهاي درماني آنان از گالن اقتباس شده بود. آنها به افراد چاق توصيه مي كردند كه از غذاهاي پر حجم و كم انرژي استفاده كنند، قبل مصرف غذا استحمام كنند و به فعاليت هاي سنگين بدني بپردازند(نقل از مقدسزاده، 1389). ابن سينا پزشك مسلمان و دانشمند بزرگ ايران به بيماران خود توصيه مي كرد كه تا زمانيكه وعده غذايي قبلي آنها كاملاً هضم نشده از مصرف وعده جديد غذايي پرهيز كنند. همچنين، رژيم غذايي مورد تأييد وي داراي مقادير فراوان سبزيجات و مواد گياهي بوده است. او عقيده داشت كه بايد مصرف مواد غذايي حاوي مقادير زياد چربي و نمك را به حداقل رساند. ابن سينا از جمله افرادي است كه به بحث چاقي كودكان و عوارض نامطلوب آن در اين گروه سني اشاره داشته است. وي به والدين كودكان توصيه مي كرده است كه از دادن مقادير زياد مواد غذايي به كودكان خود بپرهيزند، چرا كه اين مسأله موجب روشن شدن رنگ ادرار كودك مي شود. ابن سينا معتقد بوده است كه مصرف بيش از حد غذا و نيز چاقي كودكان موجب افزايش بروز حملات تشنج در كودكان مي شود(همان منبع). رازي ديگر دانشمند مسلمان ايران از چاقي به عنوان يكي از علل مهم نازايي ياد كرده است. وي معتقد بوده است كه وجود چربي زياد موجب خفگي سلول جنسي نر مي شود. از سوي ديگر رازي نيز مانند ابن سينا معتقد بوده است كه چاقي از جمله عواملي است كه موجب افزايش بروز حملات تشنج در كودك مي شود. چائوكر. Chaucker كه در قرن 14 ميلادي زندگي مي كرد تنها راه مقابله با چاقي را پرهيز و خودداري از پرخوري عنوان كرده است كه اين پند ساده به عنوان يكي از اصول اوليه مقابله با چاقي در طول تاريخ مطرح بوده است.در قرن 16 و 17 همزمان با دوران رنسانس به دليل ورود مواد غذايي متفاوت از خاور دور و آمريكاي مركزي و جنوبي به اروپا تغييرات زيادي در تغذيه مردم اروپا به وقوع پيوست. در اين دوران سيب زميني و ذرت به سرعت بازار مصرف كشورهاي اروپايي را تسخير كردند. كشت ساده تر و در عين حال ميزان انرژي زايي بيشتر اين محصولات موجب شد اين مواد به تدريج جايگزين گندم مصرفي شوند. نخستين فرضيه در زمينه علل بروز چاقي در سال 1795 به چاپ رسيد. نخستين كتاب با موضوع چاقي در سال 1829 ميلادي منتشر شد. همچنين نخستين كتاب در زمينه رژيم هاي غذايي در سال 1863 توسط ويليام بانتينگ.William Banting با نام «سخني در باب چاقي براي عموم» در 21 صفحه به چاپ رسيد. دراين كتاب، بانتينگ به بيان تجارب شخصي خود در مورد رژيم هاي غذايي پرداخته بود(مقدسزاده، 1389). تعاريف اضافه وزن :سازمان بهداشت جهانی (1996) اضافه وزن و چاقی را به این صورت تعریف کرده است: تجمع غیر طبیعی و بیش از حدّ چربی که سلامتی را به مخاطره می اندازد. در متن بازنگری شده چهارمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی( DSM-IV-TR)چاقی و اضافه وزن به تجمع زیاد چربی در بدن اطلاق می شود. در افراد سالم چربی بدن حدود 25 درصد وزن بدن زنها و 18 درصد وزن بدن مردها را تشکیل می دهد، اضافه وزن به وزن بالاتر از نُرم مرجع می گویند(سادوک و سادوک.Sadock & Sadock، 1382).اضافه وزن و چاقی وضعیت هایی هستند که در آن ها وزن بدن از محدوده طبیعی فراتر می رود. چاقی را می توان سندرمی دانست مرکب از خصوصيات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی، متابولیک، اناتومیک، روانی و اجتماعی که وجه مشخصه آن افزایش پایدار در میزان بافت چربی و در نتیجه اضافه شدن وزن بدن می باشد. چاقی ساده در طبقه بندی بین المللی بیماری ها به عنوان یک بیماری جسمانی گنجانده شده است. اما در چهارمین مجموعه ی تشخیصی و آماری اختلالات روانی نیامده است، زیرا اثبات شده است که چاقی با یک نشانگان روانی یا رفتاری مرتبط است (سادوک و سادوک، 1382). و دیگر این که، فربهی اختلال روانی نیست و به ندرت می توان درمان آن را در حیطه کار روان پزشکی دانست.نخستین گام در تعريف و ارزیابی چاقی طبقه بندی آن بر اساس نمایه توده بدنی(BMI kg/m2) است که از تقسیم وزن(به کیلوگرم)بر مجذور قد(به متر) به دست می آید. بر این اساس افراد دارای25BMI (kg/m 2 )>مبتلا به اضافه وزن و افراد دارای30 BMI (kg/m 2)> چاق در نظر گرفته می شوند)جی، ماهان و اسکات استامپ.Gee, M., Mahan, L. K., & Escott-Stumps، 2008). همچنین دور کمر (wc) مقیاس مهمی از خطر چاقی است. دور کمر بالاتر از 35 اینچ در زنان و بالاتر از 40 اینچ در مردان را به عنوان عامل خطر در نظر می گیرند. اندازه دور کمر شاخص عملی (کاربردی) برای چاقی شکمی است. شواهد حاکی از آن است که چاقی شکمی خطر بالاتری نسبت به چاقی طبیعی است (لیزینکی .Lyzniciki و همکاران، 2001).جدول2-1: نمایه توده بدنینمایه توده بدنی(BMI kg/m2) تفسیر کمتر از 18 لاغر9/24- 18 طبیعی9/29- 25 اضافه وزن9/34-30 چاقی درجه 19/39- 35 چاقی درجه 2برابر یا بیشتر از40 چاقی شدیدEscott-Stump(2008) اهميت پرداختن به چاقيامروزه چاقی یکی از معضلات بهداشتی و عامل خطر برای بروز بسیاری از بیماری ها نظیر دیابت، بیماری های قلبی- عروقی، پرفشاری خون و سرطان است. چاقی از نیمه ی اول قرن بیستم رو به افزایش نهاد و بخش قابل توجهی از افراد کشورهای توسعه یافته در حال توسعه را در بر گرفته است و از آن به عنوان مهمترین عارضه تغذیه ای و یک معضل اجتماعی در سطح جهان یاد می شود(مقدس زاده، 1389).