پیشینه تحقیق ومبانی نظری سير تاريخي توسعه مفهوم و كاربرد سرمايه فكري - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان لینک دانلود و خرید پایین توضیحاتدسته بندی : ووردنوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )تعداد صفحه : 44 صفحه قسمتی از متن word (..doc) : سرمایه فکریسير تاريخي توسعه مفهوم و كاربرد سرمايه فكري در سال 1969 آقاي جان گالبريت اولين كسي بود كه از اصطلاح سرمايه فكري استفاده كرد. اما در اواسط دهه 1980 حركت از عصر صنعت به سمت عصر اطلاعات آغاز شد و شكاف عميق بين ارزش دفتري و ارزش بازار شركت ها بوجود آمد و در اواخر دهه 1980 اولين تلاشها براي تدوين صورتهاي مالي حسابهايي كه سرمايه فكري را اندازه گيري كنند صورت گرفت و كتابهايي در اين موضوع از قبيل مديريت داراييهاي دانش توسط آميدن تاليف شد. در اوايل 1990، اولين بار نقش مديريت سرمايه هاي فكري با تخصيص يك پست رسمي، در سازمان مشروعيت يافت و آقاي ادوينسون -Edvinsson بعنوان مدير سرمايه هاي فكري شركت اسكانديا معرفي شد همچنين در اين دوره مفهوم رويكرد ارزيابي متوازن توسط كاپلان و نورتن مطرح گرديد و در مجله فورچون مقالاتي در اين زمينه منتشر گرديد. اما در اواسط دهه 1990، شركت اسكانديا اولين گزارش سرمايه هاي فكري را منتشر كرد و همايشي در سال 1996 با موضوع سرمايه فكري ترتيب داده شد. در اوايل دهه 2000، اولين مجله معتبر با محوريت سرمايه هاي فكري و اولين استانداردهاي حسابداري سرمايه فكري توسط دولت دانمارك منتشر گرديد. امروزه پروژه هاي مختلفي از قبيل انتشار كتب و برگزاري سمينارها و تهيه و تدوين مقالات متعددي در اين زمينه در حال انجام است(مجتهد زاده، 1382). 2-2-2- مفهوم و تعاريف سرمايه فكري قبل از اینکه بخواهیم سرمایه فکری را شناسایی، مدیریت و اندازه‌گیری کنیم، نیاز است که مفهوم آن را درک کنیم. مفهوم سرمایه فکری همیشه مبهم بوده است و تعاریف مختلفی برای تفسیر این مفهوم مورد استفاده قرار گرفته است. بسیاری تمایل دارند از اصطلاحاتی مانند داراییها، منابع یا محرکهای عملکرد به جای کلمه سرمایه استفاده کنند و آنها واژه فکری را با کلماتی مانند نامشهود، بر مبنای دانش یا غیر مالی جایگزین می‌کنند. بعضی از حرفه‌ها (حسابداری مالی و حرفه‌های قانونی) نیز تعاریف کاملاً متفاوتی مانند داراییهای ثابت غیرمالی- Assets Non-Financial Fixed که موجودیت عینی و فیزیکی ندارند، ارائه کرده‌اند. نویسندگان مختلف این واژه را به اشکال گوناگون تفسیر کرده اند، اما معنی پر کاربرد تر این واژه دانش مفید بسته بندی شده است. دانش در اینجا باید مفهومی کاملا وسیع تعبیر شود. فرایند ها، سیستم های اطلاعاتی، محصولات جدید ارائه نشده، نام های تجاری، مهارت های کارکنان و فهرست مشتریان همگی می توانند بخشی از سرمایه فکری باشند (سلیمانی، 1384). به عبارت دیگر سرمایه فکری عبارت است از: داشتن دانش، به کار بردن تجربه، تکنولوژی سازمانی، ارتباط با مشتری و عرضه کننده و نیز توانایی های حرفه ای که یک مزیت رقابتی در بازار را از آن شرکت می کند (ادوینسون و مالونه، 1997). در تعریفی دیگر به نظر ادوینسون و سالیوان سرمایه فکری دانشی است که می تواند با ارزش تبدیل شود. از طرفی سرمایه فکری را مبنایی برای درک دارایی های نا مشهود سازمان معرفی کرده اند که شامل دانش، اطلاعات، دارایی های فکری و تجربه است. سرمایه فکری عبارتست از کارکنان، مدیران، رهبران، پرستاران، کارکنان اجرائی، و بطور کلی، نیروی انسانی شرکت و غیره. این سرمایه یک شاخص کلیدی عملکرد است که باید شناخته شود، حفاظت شود و توسط کارکنان پرورش یابد، تا شرکت بتواند در بازار پر تحول اطلاعات، عملکردش را حفظ کرده و بهبود بخشد(یونی، 2000). با بررسي هاي انجام شده بر روي تعاريف مختلف سرمايه فكري از سال 1987 م . تاكنون، برخي از آن ها به صورت منتخب در جدول (2-1) ذكر شده است. اين تعاريف تجزيه و تحليل شده و اجزاي آن شناسايي شده است(علوی، 1386، ص129).جدول(2-1): تعاريف منتخب سرمايه فكري (مار و مستغفر، 2005، ص 1119)نويسندگانتاريختعاريفايتامي1987دارايي هاي نامشهود مانند دارايي هاي مبتني بر اطلاعات كه شامل فناوري، اعتماد مشتري، تصوير سازماني حاصل از علائم تجاري، فرهنگ سازماني و مهارت هاي مديريتي مي باشند.هال19931992سرمايه فكري شامل دارايي هايي مانند حقوق مالكيت معنوي و شهرت و مهارت ها يا مزيت هايي مانند دانش چگونگي و فرهنگ سازماني است.كلين وپروساك1994هر عنصر فكري كه بتوان آن را فرموله و گردآوري كرد و بتوان از آن براي ايجاد دارايي با ارزش بيشتر استفاده كرد. ادوینسون 1996دانشی که بتوان آن را به یک ارزش تبدیل کردبروكينگ1996تركيبي از چهار جزءاصلي، دارايي هاي بازار، دارايي هاي انساني، دارايي هاي مالكيت معنوي و دارايي هاي زير ساختي.اسويباي1997سرمايه فكري مربوط به سه دسته از دارايي هاي نامشهود است. ساختار داخلي، ساختار خارجي و شايستگي هاي انساني.روس و روس1997سرمايه فكري مجموع دارايي هاي پنهان شركت است كه در ترازنامه نشان داده نمي شود. لذا هم شامل آن چيزي است كه در مغز اعضاي سازمان است و هم آن چيزي كه پس از خروج افراد در سازمان باقي مي ماند.استوارت1997هر عنصر فكري، دانش اطلاعات، مالكيت معنوي و تجربه كه بتوان از آن براي ايجاد ثروت استفاده كرد. ادوينسون و مالان1997سرمايه فكري مجموعه اي از سرمايه ساختاري و سرمايه انساني شامل تجارت بكار گرفته شده، فناوري سازمان، روابط با مشتريان و مهارت هاي حرفه اي است كه با ايجاد مزيت رقابتي موجبات حيات سازمان در بازار را فراهم مي سازند. بنتيس وهمكاران1999مفهومي است جهت طبقه بندي تمامي منابع نامحسوس سازمان و شناخت ارتباط ميان آن ها.سازمان همكاري و توسعه اقتصادي2000ارزش اقتصادي است كه توسط دو دسته از دارايي هاي نامحسوس شركت ايجاد مي شود، سرمايه سازماني و سرمايه انساني.ماروشيوما2001مجموعه اي از دارايي هاي دانشي كه با ايجاد ارزش افزوده براي ذي نفعان كليدي اين امكان را براي سازمان بوجود مي آورد تا جايگاه رقابتي خود را ارتقاء دهد اين داراي شامل دارايي هاي انساني، دارايي هاي رابطه اي، دارايي هاي فرهنگي، دارايي هاي فكري و دارايي هاي فيزيكي مي باشند.كاپلان و نورتون2004دارايي هاي نامحسوس شامل سرمايه انساني مانند مهارت ها، استعداد و دانش، سرمايه اطلاعاتي مانند پايگاه هاي داده، سيستم هاي اطلاعاتي و زير ساختهاي فناوري، سرمايه سازماني مانند فرهنگ، سبك رهبري و توانايي تسهيم دانش است. آي اي.اس.بي.2004دارايي هاي نامحسوس دارايي هاي ثابت غير مالي هستند كه از جنس ماده نيستند اما ماهيت آن ها توسط حقوق قانوني و حفاظتي شناسايي و كنترل مي شود. 2-2-3- مقايسه تعاريف سرمايه فكري با توجه به تعاريف بالا از سرمايه فكري، مي توان اجزاي اصلي سرمايه فكري را "دانش و مهارت هاي كاركنان"،((فرهنگ سازماني))، ((ارتباط با ذي نفعان))، ((شهرت و تصوير سازماني))، ((زير ساخت فناوري(مانند پايگاه هاي داده، سيستم ها و اطلاعات)) و حقوق مالكيت معنوي( مانند حق امتياز، مارك تجاري))دانست. در جدول (2-2) اجزاي هريك از تعاريف نشان داده شده است.جدول(2-2): مقايسه تعاريف سرمايه فكري و اجزاي آن(علوی،1386، ص 131)نويسندگاندانش و مهارت كاركنانفرهنگ سازمانيارتباط با ذي نفعانشهرت و تصوير سازمانيفناوريحقوق مالكيت معنوي